آموزش تندخوانی؛ تکنیک های یادگیری مهارت تندخوانی
به‌طور کلی سرعت داشتن در زندگی یکی از زیبایی‌ها و هیجانات آن به شمار می‌آید. اما این سرعت داشتن چگونه در زندگی ما تاثیر می‌گذارد؟ اصولا سرعت داشتن در زندگی باعث می‌شود که بتوانید سریع‌تر از چیزی که فکرش را می‌کنید به خواسته‌هایتان برسید. سرعت داشتن در برخی از کارها مانند جامپینگ یا رانندگی و امثال این‌ها هیجان زیادی دارد و باعث ترشح آدرنالین در بدن می‌شود. سرعت باعث می‌شود که حتی روزها را با شوق و حال بهتری سر کنیم. اینکه سعی کنیم در زندگی همیشه با سرعت بالا به خواسته‌هایمان برسیم خوب است. البته این به معنی عجله کردن نیست. صرفا خوب است که بدانید اگر بتوانید در زمان کمتری به خواسته‌هایتان برسید و تلاش بیشتری کنید موفق خواهید بود.
عمر ما بسیار محدود است و هیچ‌‌کس نمی‌داند که فردا چه روزی را در پیش خواهد داشت. از این بابت ما نمی‌توانیم تمام لذت‌ها و حس‌هایی که در دنیا وجود دارد را تجربه کنیم. پس علاوه بر عمر، تجربه‌های ما نیز محدود است و توانایی تجربه هرچیزی را نداریم. اما راهی وجود دارد که بتوانیم حداقل این احساسات را بشناسیم یا با توجه به تجربه‌هایی که بقیه داشته‌اند از آن‌ها استفاده کنیم. یکی از این راه‌ها کتاب خواندن است که باعث افزایش تجربه ما می‌شود.
یکی از روش‌های موثری که کمک میکند کتاب‌های بیشتری بخوانیم، روش تندخوانی است. ما در این مقاله به شما آموزش تندخوانی را خواهیم گفت. شما با استفاده از این تکنیک می‌توانید به رشد و ارتقای خلاقیت و شخصیتتان نیز کمک کنید. این روش حتی کاری میکند که شما از کتاب خواندن بیشتر لذت ببرید. پس با ما همراه باشید تا آموزش تندخوانی و تکنیک‌های آن را با هم مطالعه کنیم و یاد بگیریم.
بیشتر بخوانید: انواع مهارت ها و استعدادها
تندخوانی چیست؟
اگر بخواهیم تندخوانی را در یک عبارت و جمله ساده بیان کنیم می‌گوییم که تندخوانی به خواندن مطالب با سرعت زیاد گفته می‌شود که درکنار این سرعت باید درک مطلب بیشتر و فراخوانی کردن راحت اطلاعات هم چاشنی آن باشد. در واقع در تندخوانی شما باید یاد بگیرید که مطالب را با سرعت بیشتر و بالاتری بخوانید و در اصل هدف ما هم از تندخوانی همین است. به عبارتی شما باید بتوانید نکات و نوشته‌های مهم را با کیفیت بیشتر به حافظه بسپارید و از طریق تکنیک تندخوانی آن‌ها را خیلی راحت‌تر به ذهنتان بیاورید و پردازش کنید. تکنیک‌های تندخوانی را در ادامه نیز توضیح خواهیم داد.
تاریخچه تندخوانی
اگر شما یک معلم باشید، ترجیح می‌دهید در کلاس با چه شاگردانی بیشتر کار کنید؟ قطع به یقین انتخاب شما شاگردانی هستند که عملکرد بهتری دارند یا برای رشد و پیشرفت خود تلاش زیادی می‌کنند. شرایط خانم وود هم دقیقا به همین شکل بود. خانم وود معلم یک دبیرستان بود که تمام دانش آموزان دبیرستان و کسانی که او را می‌شناختند از او به عنوان مخترع تندخوانی یاد می‌کردند. اما سوال اینجاست که این شخص چگونه متوجه شد که ما می‌توانیم سرعت مطالعه خود را بالا ببریم بدون اینکه کیفیت را پایین بیاوریم؟ داستانی که برایتان تعریف می کنیم، برای ما راز پیدایش تندخوانی را بازگو می کند:
یک روز خانم وود و عده‌ای از شاگردانش برای اردویی به خارج از مدرسه رفته بودند. اولین وود عاشق مطالعه بود و همیشه یک کتاب همراه خودش داشت. آن روز خانم وود تصمیم گرفت که همان‌جا زیر درختی بنشیند و به مطالعه کتابش بپردازد. اما دقایقی بعد باید به بچه‌ها سر می‌زد بنابراین کتابش را زیر درخت رها کرد. هنگامی که برگشت تا مطالعه را از سر بگیرد، متوجه شد که چندین برگ روی کتابش افتاده‌اند. او همان‌طور که مشغول کنار زدن برگ‌ها بود و سعی داشت کتابش را تمیز کند. اما متوجه شد هنگامی که دست خود را کنار خطوط کتاب قرار می‌دهد سرعت مطالعه‌اش دو چندان می‌شود.
وقتی که متوجه این موضوع شد سعی کرد که این روش را چندین بار تکرار کند تا مطمئن شود که واقعا تاثیرگذار است. پس از آن با دانش‌آموزان خود نیز این تکنیک را درمیان گذاشت و وقتی دید که نتیجه مثبت بوده است، تصمیم گرفت که دوره‌های تندخوانی را در سراسر کشورش برگزار کند.
بیشتر بخوانید: چگونه یک مخترع شویم؟
فواید تندخوانی
مهارت تندخوانی دارای فواید و مزایایی نیز هست که شامل 7 مورد می‌شود.
تقویت حافظه
اگر بخواهیم پروسه تقویت مغز را به باشگاه بدن‌سازی و تشبیه کنیم باید این‌طور بگوییم. شما وقتی به باشگاه بدن‌سازی می‌روید سعی می‌کنید که ماهیچه‌هایتان را تقویت کنید و قدرتشان را افزایش دهید. انجام اینکار باعث می‌شود به مرور زمان بتوانید وزنه‌های سنگین‌تر را بلند کنید. تمرین تندخوانی هم دقیقا به همین صورت است. شما با این تکنیک اول از همه چشم‌هایتان را تقویت می‌کنید و این موضوع باعث می‌شود که با سرعت بیشتری مطالب جابجا شوند.
با انجام اینکار اطلاعات بیشتری هم از چشم به مغز سرازیر می‌شود. این تمرین باعث می‌شود که مغز شما عادت کند و اطلاعات بیشتری را تحلیل کند و به خاطر بسپارد. با تمرین کردن می‌توانید این تکنیک را خیلی راحت یاد بگیرید پس تمرین را سرلوحه کارتان قرار دهید.
افزایش اعتماد به نفس
وقتی شما یک کار را به تعداد دفعات بالا انجام می‌دهید در آن مهارت پیدا می‌کنید. از طرفی هنگامی که در کارتان متخصص شوید، اعتماد به نفستان نیز افزایش پیدا کرده است. به عبارتی وقتی شما در یک کاری مهارت و تخصص پیدا می‌کنید، حس رضایت و ایجاد اعتماد به نفس در خودتان شکل می‌گیرد. با این تفاسیر، تندخوانی و تقویت حافظه روی اعتماد به نفس به‌طور مستقیم تاثیر می‌گذارد.
تمرکز بیشتر
تمرکز یکی از مهم‌ترین موارد و فواید تکنیک تندخوانی است. افراد زیادی در سرتاسر جهان با این مشکل مواجه هستند و اکثرا این مشکل را در هنگام مطالعه پیدا می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید تمرکز یکی از مهم‌ترین مواردی است که به سادگی می‌تواند تمام زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهد. چون همیشه افرادی که عدم تمرکز دارند نمی‌توانند حتی کارهای ساده و روزمره‌شان را به درستی انجام دهند و همواره دچار مشکل می‌شوند. شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که تندخوانی چطور می‌تواند به افزایش تمرکز کمک کند؟ با یک مثال ساده این موضوع را برایتان ساده‌سازی می‌کنم.
فرض کنید که شما در خیابان در حال رانندگی هستید و سرعت شما هم حین رانندگی، 40 کیلومتر بر ساعت است. شما با این سرعت کم، چند کار را می‌توانید انجام دهید؟ می‌توانید هنگام رانندگی صحبت کنید، چیزی بخورید و بیاشامید، یک موزیک گوش دهید و کارهای دیگر انجام دهید. اما اگر سرعت شما 200 کیلومتر بر ساعت باشد، آیا بازهم قادر خواهید بود تمام این موارد را بدون به وجود آمدن مشکلی و هم‌زمان باهم انجام دهید؟ مطالعه کردن هم دقیقا به همین شکل است. وقتی سرعتتان بالا باشد دیگر وقت کمتری برای حواس پرتی دارید و مجبورید تمام تمرکزتان را معطوف نوشته‌ها کنید. در حقیقیت شما وقتی برای حواس پرتی پیدا نخواهید کرد.
کاهش حواس پرتی
از عمده دلایلی که باعث می‌شود حواستان پرت شود و پرش افکار بگیرید، صدای تلفن و نوتیفیکیشن پیام‌هایی است که برای شما فرستاده می‌شوند. البته سروصدای محیط اطراف هم از این قاعده مستثنا نیست و جزو عوامل حواس‌پرتی محسوب می‌شود. وقتی که شما در حال انجام کاری هستید باید سعی کنید تمام عوامل و مواردی که باعث کاهش حواس و تمرکز شما می‌شوند را شناسایی کرده و حذف کنید. البته اینکار همیشه راحت نیست چون امکان دارد در همین موقع شخصی از نزدیکان شما به کمکتان نیاز داشته باشد و شما باید کارتان را کنار بگذارید و به سراغ آن‌ها بروید. در این مواقع استفاده از تکنیک پومودرو می‌تواند کمک بزرگی به شما بکند. قانون این تکنیک این‌طور است که شما 45 دقیقه کار می‌کنید و 15 دقیقه استراحت می‌کنید. سپس در آن 15 دقیقه می‌توانید از اطرافیان درخواست کنید که کارهایشان را بازگو کنند.
قدرت تفکر بیشتر
یکی دیگر از فواید مهارت تندخوانی این است که تفکرتان را نیز تقویت میکند و قدرت تفکر را افزایش می‌دهد. هنگامی که در یک زمان محدود کلی اطلاعات به مغز می‌رسانید مغز هم مجبور می‌شود که این اطلاعات را دسته‌بندی کند تا هنگامی که به آن نیاز داشتید بتوانید پیدایش کنید. وقتی شما هربار تندخوانی را بیشتر انجام بدهید، مغزتان به‌طور ناخودآگاه مهارت بیشتری در دسته‌بندی اطلاعات و استفاده از آن‌ها پیدا میکند. این موضوع حتی در زندگی خودتان هم تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که بخواهید اطلاعات را در قالب بهتری طبقه‌بندی کنید. بنابراین هروقت هم به دنبال گشتن اطلاعات در ذهنتان هستید می‌توانید خیلی ساده‌تر آن‌ها را بیابید. این روش ممکن است در ابتدا برایتان سخت و کسالت‌آور باشد اما به مرور به آن عادت می‌کنید و برایتان جنبه سرگرمی پیدا میکند.
تقویت مهارت حل مسئله
تندخوانی درکنار افزایش قدرت تفکر باعث می شود که مهارت های مورد نیازتان برای حل مسائل مختلف تقویت شود. این موضوع هم به وسیله بهبود ارتباط بین اطلاعات و توسط مغز امکان دارد.
بالا رفتن انگیزه
بالا رفتن انگیزه یکی از آن مواردی است که به صورت غیرمستقیم در این پروسه اتفاق میفتد. افزایش انگیزه به این صورت است که شما با مطالعه چندین کتاب و تسلط بر آن‌ها با استفاده از مهارت تندخوانی انگیزه‌تان هر دفعه بیشتر و بیشتر می‌شود.
لازم به ذکر است که فواید تندخوانی بجز 7 مورد بالا، در 4 دسته نیز طبقه بندی می‌شود که شامل موارد:
- فواید تندخوانی برای جامعه
- فواید تندخوانی در قبولی داوطلبان کنکور
- فواید تندخوانی در زندگی حرفه‌ای و تحصیلی
- فواید تندخوانی برای افراد
فواید تندخوانی برای جامعه
تقریبا همه ما از وضعیت بسیار بد سرانه مطالعه در کشور آگاه هستیم و یا می‌توانیم با یک جستجوی ساده در گوگل از آمارها مطلع شویم. برخی از افراد هستند که در سالیانه حتی یک صفحه کتاب هم نمی‌خوانند. این اتفاق وحشتناک می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. برای مثال اصلی‌ترین دلیل آن می‌تواند کمبود یا نبود وقت برای ما باشد. درواقع همین کمبود زمان باعث شده است که ما حتی نتوانیم در طول سال یک صفحه کتاب بخوانیم! اما نکته مثبتی که درمورد آموزش تندخوانی وجود دارد این است که با این روش حتی این مشکل نیز قابل حل است. افرادی که مهارت و تکنیک تندخوانی را آموخته‌اند، خوب می‌دانند که چطور از اوقات بیکاری خود برای مطالعه بهره ببرند و زمانشان را با مطالعه کتاب‌های مفید پر کنند.
فواید تندخوانی در قبولی داوطلبان کنکور
می‌توان گفت که همه کنکور را با عنوان غول بزرگ یکی از مراحل زندگی می شناسند. شما در هر مقطع تحصیلی که باشید طبیعتا مطالب زیادی برای مطالعه دارید که شامل کتاب‌های حجیم و مطالب کاملا تخصصی برای کنکور هستند و شما از روی ناچاری باید تمامشان را بلد باشید.
اما خبر بدتر این است که زمان شما دست خودتان نیست و باید وقتتان را با توجه به فرجه محدودی که برایتان درنظر گرفته‌اند تنظیم کنید. درواقع تمامی این عومل دست به دست هم می‌دهند تا شما یک دوره فشرده و پر استرس را تجربه کنید و تنش‌های زیادی برایتان به وجود می‌آورد. البته اینجا بازهم تندخوانی به کمک ما می‌آید تا یک حجم زیادی از کارها را سبک کند و این بار را از روی دوش ما بردارد.
فواید تندخوانی در زندگی حرفه‌ای و تحصیلی
قطع به یقین یکی از عواملی که ما را به سوی پیشرفت هل می‌دهد، بالا بردن اطلاعات است. طبیعتا هیچ کس از اینکه در شغلش یا حرفه‌ای که دارد ترفیع درجه بگیرد ناراحت نمی‌شود. برعکس انگیزه‌اش دوچندان می‌شود. پس همان‌طور که گفتیم بالا بردن اطلاعات نقش مهمی در پیشرفت ما دارد و اجازه نمی‌دهد اطلاعات ما کهنه و بدردنخور باقی بمانند. وقتی که شما در هر زمینه‌ای به مقدار کافی اطلاعات و آگاهی دارید، آمادگی مواجه شدن با چالش‌های زندگی را هم دارید. چون از قبل انتظارش را می‌کشید.
البته ممکن است که خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند که دقیقا از چه راهی می‌توانند اطلاعات بیشتری کسب کنند. اگر جدولی برای نشان دادن این روش‌ها وجود داشت قطعا “کتاب خواندن” هنوز جزو مواردی است که در صدر جدول وجود دارد. انواع کتاب‌ها در زمینه‌های مختلف وجود دارند که برای تکمیل اطلاعات از آن‌ها می‌توان استفاده کرد. البته اگر ما آموزش تندخوانی را پیگیری کنیم، قطعا فرصت بیشتری هم برای کسب آگاهی خواهیم داشت. چون که تندخوانی زمان مطالعه ما را کاهش می‌دهد و با بالا بردن کیفیت مطالعه به افزایش آگاهی ما کمک میکند.
فواید تندخوانی برای افراد
تا اینجا توانستیم تاثیرات شگرف تندخوانی را روی جامعه مردم مشاهده کنیم و الان وقت آن است که بدانیم این مهارت چگونه می‌تواند روی زندگی فردی ما هم تاثیرگذار باشد. مسلما وقتی که شما سرعت پایینی در مطالعه داشته باشید، عملکردتان هم تعریفی نخواهد شد و ممکن است که نتوانید نتایج دلخواهتان را در امتحانات و آزمون‌های مختلف کسب کنید. وقتی که رفته رفته و مکررا این اتفاقات بیفتد شما دلسرد می‌شوید و اعتماد به نفستان افت شدیدی پیدا میکند. تمام این اتفاقات درحالی اتفاق میفتد که فرد دیگری با علم بر تندخوانی، با سرعت و دقت بالا درحال مطالعه است و هیچ نگرانی از بابت این موضوع ندارد. پس تندخوانی روی مهم‌ترین ویژگی شما یعنی اعتماد به نفستان نیز تاثیر می‌گذارد. درواقع اعتماد به نفس باعث می‌شود که شما مهم بودن فرصت‌های پیش رویتان را بیشتر درک کنید و در زمینه‌های کاری و تحصیلی هم دچار مشکل نشوید.
بیشتر بخوانید: خلاصه کتاب عادات پنهان نابغه
تکنیک‌های تندخوانی
تا اینجا درمورد تاریخچه و پیش نیازهای تندخوانی و… خواندیم حالا نوبت آن فرا رسیده است که به سمت تمرین ها و تکنیک های عملی آموزش تندخوانی پیش برویم. تکنیکی که تصمیم گرفته ایم درمورد آن صحبت کنیم “Scanning” است. در روش اسکن چشم ها برای اینکه بخشی از اطلاعات و دیتاهایی که مغز دنبال آن‌هاست را پیدا کند، یک نگاه کلی و اجمالی به متن موردنظر خواهد داشت. این عمل باعث بهبود عملکرد نیمکره‌های مغز نیز می شود. لازم به ذکر است که روش اسکن کردن در مقایسه با روش “Skimming” یا همان مرور سریع، ساده‌تر است. روش Scanning در مواقعی که شما به دنبال یافتن پاسخ یک سوال به متن مراجعه می‌کنید می‌تواند خیلی کمک کننده باشد.
از بین بردن حواس پرتی
به‌طور معمول، عواملی که باعث حواس‌پرتی شما شوند غیرقابل کنترل هستند. بنابراین شما می‌توانید تنها روی عواملی تمرکز کنید که در اختیار دارید. مثلا مواردی مثل زنگ خوردن تلفن، صدای پیامک و ایمیل و… در حوزه اختیارات شما هستند و به سادگی قابل حل هستند.
گوش دادن به موسیقی
سعی کنید هنگام مطالعه، موسیقی های مرتبط با متن را گوش دهید. تمام این موسیقی ها باید بی‌کلام باشند و ریتم آرام‌بخشی داشته باشند. اما اگر حس کردید که گوش دادن به موسیقی باعث افزایش تمرکز شما نشد، آن را کنار بگذارید.
استراحت کوتاه
گاهی وقت‌ها نیاز می‌بینید که بیش از 1 ساعت مطالعه کنید. اگر چنین شرایطی پیش آمد حتما تایم های کوتاهی را برای استراحت درنظر بگیرید (در حد 5 الی 10 دقیقه). دقت کنید که این وقت کوتاه استراحت زیاد نشود چون تمرکزی که هنگام مطالعه گرفته بودید را به‌طور کامل از بین می‌برد.
شما همچنین می‌توانید با اجرای نکات زیر، مهارت تندخوانی را در خودتان تقویت کنید:
- مکث چشم‌ها را هنگام مطالعه کم کنید. این مکث همان تمرکزهای لحظه‌ای روی حروف و واژه‌هاست. ما وقتی که یک سطر را می‌خوانیم، چشم هایمان را به شکل جهشی به سمت جلو حرکت می‌دهیم. حالا می‌دانیم که هرچه تعداد این مکث‌ها را کاهش دهیم سرعت خواندنمان افزایش پیدا میکند. افرادی که سرعت کندتری در مطالعه دارند معمولا تا 7 بار مکث می‌کنند. ولی شما می‌توانید این تعداد را به 3 مرتبه کاهش دهید.
- واژه‌ها را گروه‌بندی کنید. ما یاد گرفته‌ایم که چطور حروف را با هم ترکیب کنیم و کلمات را بخوانیم و درکشان کنیم. الان باید یاد بگیریم که دسته‌ای از کلمات را با هم ترکیب کنیم و یک جمله را در همان لحظه بخوانیم. در قدم بعد باید یاد بگیریم که چطوری جملات را دسته‌بندی کنیم و مفهوم کلی یک پاراگراف را استخراج کنیم.
- یک مطالعه هدف‌مند داشته باشید. هدفتان را از مطالعه هر مطلب از قبل تعیین کنید. بدانید که چه نوع اطلاعاتی را می‌خواهید کسب کنید. انجام این کارها باعث می‌شود که شما در حین مطالعه فقط به اطلاعات ضروری توجه کنید.
- هنگامی که مطالعه می‌کنید دیگر به عقب برنگردید. برخی از افراد عادت دارند که وقتی هنگام مطالعه قسمتی از متن را متوجه نشدند به عقب بازگردند تا آن بخش را بازخوانی کنند. انجام اینکار فقط از سرعت شما کم میکند. شما برای درک قسمت‌هایی که متوجه نشده‌اید می‌توانید از مطالعه تکمیلی استفاده کنید. شاید فکر کنید که این بازخوانی مجدد برایتان وقت‌گیر باشد. اما بازگشت دوباره به عقب برای مطالعه بخش‌های درک نشده، از مطالعه مجدد یک مطلب با روش تندخوانی وقت گیرتر است.
بیشتر بخوانید: خلاصه کتاب متفکران بزرگ
انواع تکنیک‌های اسکن
روش ابتدایی و پایه (یک انگشتی)
برای شروع به انجام این تمرین، کتابی را بیاورید و از شخص دیگری بخواهید که یک لغت مشخص در یک صفحه را برایتان درنظر بگیرید. سپس شما با انگشتتان به صورت افقی یا عمودی دنبال لغت مشخص شده بگردید تا پیدایش کنید. این تمرین همین اندازه ساده است و هیچ کار سختی ندارد.
روش نیمه حرفه‌ای (سه انگشتی)
این روش دقیقا روند تمرین قبلی را دارد با این تفاوت که شما در اینجا از سه انگشت خود استفاده می‌کنید. به عبارتی دیگر شما از شخصی می‌خواهید که در یک صفحه برایتان 3 کلمه را مشخص کند. سپس شما با سه انگشت خود دنبال آن سه کلمه می‌گردید. انجام این مرحله باعث می‌شود که حوزه دیدتان به چالش کشیده شود. سعی کنید در هر صفحه بعد از اینکه دو یا سه بار انگشتتان حرکت کرد، تمام صفحه را بررسی کنید.
روش حرفه‌ای (چهار انگشتی)
به شما توصیه می‌کنیم تا زمانی که دو مرحله قبل را با موفقیت پشت سر نگذاشته‌اید سراغ مرحله حرفه‌ای نیایید! چرا که انجام این مرحله نیازمند گذراندن تمرینات مربوط به بخش حوزه دید را دارد و باید دراین قسمت یک بار با جستجوی عمودی صفحه همه کلماتی که در صفحه وجود دارند را از جلوی چشمان خود بگذرانید و کلمه از پیش تعیین شده را پیدا کنید. برای یافتن کلمه موردنظر باید چهار انگشت خود را درحالی که کل خط را احاطه کرده است، از بالا به پایین به شکل زیگزاگ یا s شکل حرکت دهید و در آخر هم کلمه تعیین شده را پیدا کنید.
تمرین‌های تندخوانی
تمرین کردن می‌تواند مهارت شما را در هرکاری بالا ببرد. در واقع هیچ مهارتی بدون تمرین کردن بدست نمی‌آید. پس اگر می‌خواهید به موفقیت‌های بزرگ برسید یا درانجام کاری مهارت فراوانی داشته باشید، قدرت تمرین کردن را دست کم نگیرید. انجام دادن تمرین‌های تندخوانی باعث می‌شود بتوانید کتاب‌های قطور را با صرف کم‌ترین زمان مطالعه کنید. البته در ابتدا به خودتان سخت نگیرید و از متون ساده و کتاب‌های کم حجم کمک بگیرید تا توانایی کافی را بدست آورید. در اینجا چند نمونه از این تمارین را با هم یاد می‌گیریم.
استفاده از انگشت اشاره به‌عنوان راهنما
این مورد یکی از مهم ترین تمرین‌های تندخوانی است که تمام دوره‌های آموزشی تندخوانی، خیلی روی آن تاکید می‌کنند. این تمرین به این صورت است که شما با استفاده از یک خط بر مثل مداد و خودکار یا حتی انگشتان دست، خط‌های کتاب را دنبال کنید. مهم بودن این تمرین به خاطر این است که شما چشم‌ها و مغزتان را مجبور می‌کنید باهم هماهنگ شوند.
تمرین 3 ثانیه‌ای
این تمرین ریتم آهسته‌ای دارد و باید بعد از تمرین قبلی (استفاده از انگشتان دست و هماهنگی آن با مغز) انجام شود. تمام تمرینات را با دقت و حوصله انجام دهید تا اختلالی در روند یادگیری به وجود نیاید. برای انجام این تمرین باید ابتدا کتاب را به سه بخش عمودی تقسیم کنید (منظور این است که هر خط از کتاب را به سه بخش تقسیم کنید). گفتیم که این تمرین ریتم آهسته‌ای دارد و باید با ریتم 1…2…3، شروع به خواندن کنیم و بین هرکدام از اعداد هم یک مکث یک ثانیه‌ای وجود دارد.
پس از اینکه شروع به خواندن کردیم باید با انگشت، مسیری که مطالعه کردیم طی کنیم و با هر شماره، انگشت به بخش بعدی می‌رود. پس از گذشت 3 ثانیه شما یک خط را تمام می‌کنید و همین‌طور تا آخر ادامه می‌دهیم. پیشنهاد می‌کنیم که این روش را برای 50 صفحه از کتاب به‌کار بگیرید. در حین مطالعه و به صورت آهسته فاصله 1 ثانیه را کمتر و کمتر کنید.
تمرین کتاب برعکس
به جرئت می‌توان گفت که این تمرین جزو پرچالش‌ترین و هیجان‌انگیزترین تمرین‌های تکنیک تندخوانی است که شما را وارد مرحله جدیدی میکند. البته ممکن است شما در ابتدای انجام این تمرین، نتوانید درک چندانی از آن داشته باشید اما با گذر زمان درک شما هم افزایش پیدا میکند.
به شما توصیه می‌کنیم که برای انجام این تمرین از یک کتاب با نثر روان و ساده و بدون عکس استفاده کنید. در اوایل تمرین چشم شما باید 30 سانتی‌متر از کتاب فاصله داشته باشد. رفته رفته این فاصله را به 40 و سپس 50 برسانید.
همین فاصله هم باید به مرور انجام شود. برای خودتان تایم مشخصی در حد 2 تا 3 دقیقه درنظر بگیرید. سپس از سمت راست کتاب برعکس شده شروع به خواندن کنید. این کار را با کمک انگشتانتان انجام دهید ولی انتظار نداشته باشید که بتوانید متن کتاب را درک کنید.
تنها کاری که باید بکنید این است که فقط بخوانید و کار دیگری انجام ندهید. پس از اینکه زمانتان تمام شد کمی صبر کنید و دوباره شروع کنید. می‌توانید این تمرین را مشابه تمرین قبل و برای 50 صفحه انجام دهید. این مورد هم جزو تمرینات پر تاکید است که روش تدریس تندخوانی را تقویت میکند.
گرم کردن چشم‌ها
داشتن چشمان آماده یکی از فاکتورهای مهم برای کسانی است که می‌خواهند تندخوانی را یاد بگیرند. برای اینکار شما باید هرروز به چشم‌هایتان تمرینات مخصوص بدهید و آن‌ها را گرم نگه دارید. این تکنیک روش‌های خاص خودش را دارد که با کمک آن‌ها این مهارت را می‌آموزید. این تمرین‌ها شامل: چرخاندن چشم‌ها به صورت دورانی، مالش پلک با دست، عقب و جلو کردن انگشت روی بینی و دنبال کردن حرکتش با چشم‌ها می‌باشد.
جستجوی کلمات
در این تمرین سعی کنید با حرکت چشم‌هایتان، کلماتی که در ستون سمت راست وجود دارند را در پایین‌ترین زمان ممکن از بین کلمات ستون مقابلش پیدا کنید. سپس زمانی که برای این کار صرف کرده‌اید را یادداشت کنید و سعی کنید در دفعات بعدی این زمان را کمتر و کمتر کنید.
ستاره
تمرین ستاره یکی از معروف‌ترین تمرین‌های این تکنیک است. این تمرین چشمان شما را همیشه آماده نگه می‌دارد. برای انجام آن باید یک ستاره بزرگ روی کاغذی بکشید و تمامی اضلاعش را با حرکت چشم‌هایتان دنبال کنید. روزانه برای این تمرین 2 تا 5 دقیقه وقت بگذارید و تاثیرات بی‌نظیرش را ببینید.
جستجوی اعداد
در این تمرین شما از اعداد 1 تا 50 را روی کاغذ و به‌صورت بهم ریخته می‌نویسید. کاری که باید بکنید این است که با حرکت چشم‌هایتان سعی کنید تمام اعداد را به ترتیب پیدا کنید. زمانی که برای این تمرین می‌گذارید را یادداشت کنید و سعی کنید سری بعد زمانش را به حداقل برسانید.
جستجوی اعداد پیشرفته
تمرین جستجوی اعداد پیشرفته یکی از تمرین‌های کتاب تونی بوزان است که از آن به‌عنوان نابغه تندخوانی و تقویت حافظه یاد می‌شود. در این تمرین باید سعی کنید اعداد ستون سمت چپ را در ستون مقابلش پیدا کنید.
سرعت سطری
تمرین سرعت سطری یکی از ساده‌ترین تمرین‌های این بخش از تندخوانی است. شما در این تمرین یک سری سطر را مشاهده می‌کنید که در ابتدا و انتهای آن عدد 1 و 2 نوشته شده است. وظیفه شما این است که خطی که بین این دو عدد وجود دارد را با چشم دنبال کنید و سرعتتان هم بالا باشد.
تمرینات افزایش حوزه دید
افزایش حوزه دید یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که شما در طول دوره‌های آموزش تندخوانی یاد می‌گیرید. اولین تمرینی که حوزه دید به شما می‌گوید این است که با تمرکز روی ستون وسط، ستون سمت چپ و راست را حتی به صورت تار مشاهده کنید.
تمرین اعداد
دومین تمرینی که حوزه اعداد به ما می‌گوید این است که مثل تمرین سرعت سطری باید با فکوس کردن روی نقاط ستون اول، اعداد را در ستون‌های چپ و راست تشخیص داد. این تمرین در ابتدا کمی دشوار به نظر می‌رسد.
تمرین عبارت خوانی
در این تمرین شما باید بتوانید با تمرکز روی کلماتی که وسط جمله وجود دارد، کل عبارت را تشخیص دهید. در مهارت تندخوانی به این تمرین نیز تاکید زیادی شده است. 
جمله خوانی یا عبارت خوانی پیشرفته
روش انجام این تمرین هم درست مثل تمرین قبلی است و شما باید با تمرکز کردن روی کلمه وسط هر عبارت بتوانید کل عبارت را تشخیص دهید.
حوزه دید متنی
تمرین آخر جزو پیشرفته‌ترین تمرینات این بخش به حساب می‌آید. شما در این تمرین باید سعی کنید با تمرکز روی خط وسط تشخیص دهید نوشته‌های عبارت سمت راست و چپ چیست.
روش‌های ساده برای تندخوانی
صحبت کردن با خود را متوقف کنید
تقریبا اکثر افرادی که میشناسیم عادت دارند کلمات را زیرصدا کنند یا دهانشان را حرکت دهند. اما خب این روش سرعت خواندن را کند میکند. دو روش زیر را می‌توانید برای حل این موضوع به‌کار ببرید.
- هنگام خواندن آدامس بجوید تا عضلاتتان درگیر شوند.
- اگر لب‌هایتان را موقع خواندن حرکت می‌دهید، انگشتتان را بین آن قرار دهید.
2.چشمتان را عادت دهید تا حرکات کمتری انجام بدهد
معمولا مغز انسان هنگام مطالعه یک متن سعی میکند که چشم را حرکت دهد تا متوجه شود کلمات بعدی تا چه حد آشنا به نظر می‌رسد. ولی می‌توانید چشمتان را عادت دهید که به جاهای خاصی از صفحه برود تا بتوانید سریع‌تر بخوانید. برای مثال به این تمرین نگاهی بیندازید:
- X را روی اولین کلمه بنویسید
- X دیگر را در همان خط بنویسید. آن را زیر 5 یا 7 کلمه بنویسید تا نکات مهم کم‌رنگ به نظر برسند
- ایکس‌های بیشتری را در همان فاصله بنویسید تا به انتهای پاراگراف برسید
- حالا تلاش کنید که تندتر بخوانید و چشمتان را دقیقا زیر هر ایکس متمرکز کنید
3.کم کردن زمزمه کردن
وقتی کودکان برای بار اول حرف زدن را یاد می‌گیرند که بخوانند، آن را خیلی آرام و زیر لب زمزمه می‌کنند یا با صدای آرام کلمات را ادا می‌کنند. صدای آن‌ها پایین است اما لب‌هایشان هم‌چنان حرکت میکند انگار که دارند هر کلمه را می‌گویند. اما بزرگسالان این کلمات را ذر ذهنشان می‌گویند.
اما اینکار به ما اجازه نمی‌دهد تند بخوانیم چون دقیقا با همان سرعت کم می‌توانیم کلمات را بیان کنیم. میانگین سرعت صحبت کردن تقریبا 150 کلمه در دقیقه می‌باشد که این میانگین در خواندن به 200 تا 300 کلمه در دقیقه تغییر پیدا میکند. پس متوجه شدیم برای اینکه سریع‌تر بخوانیم باید صدایی که در درونمان هست را خاموش کنیم. مثلا این مسئله را با گوش دادن به یک موسیقی ملایم می‌توان کم کرد و از بین برد.
اول که موسیقی گوش می‌دهید، روی درک شما بر متن تاثیر می‌گذارد. اما خیلی زود متوجه می‌شوید روی تمرکز شما هم تاثیر خواهد گذاشت. درواقع موسیقی حواس شما را پرت میکند و کمک میکند زودتر تمرکز کنید و آموزش تندخوانی را فرا بگیرید.
دایره واژه‌هایتان را افزایش دهید
بدیهی است که ندانستن معنای یک کلمه، باعث هدررفتن زمان زیادی از شما می‌شود تا جستجو کنید و معنی کلمه را پیدا کنید. بنابراین مشخص است که هرچه دایره واژگان شما گسترده‌تر باشد، کمتر دچار این مشکل خواهید شد و در متن توقف خواهید کرد. می‌توانید در زمان‌هایی که کاری ندارید، به یادگیری لغات جدید بپردازید تا هنگام مطالعه به مشکل برنخورید.
5.سوال کنید
در حینی که دارید متن را می‌خوانید، سوالاتی را طرح کنید و خود را موظف به پاسخ دادن به آن‌ها کنید. روی مطالب مهم تمرکز کنید و اطلاعاتی که نامربوط هستند را نادیده بگیرید و از آن‌ها رد شوید. قطعا یادآوری تمام چیزهایی که خوانده‌اید ممکن نیست. پس بهتر است یاد بگیرید که تنها مطالبی که به نیازهای شما مرتبط می‌شود را بیرون بکشید. درنهایت شما می‌دانید که دقیقا چه اطلاعاتی نیاز دارید.
رعایت کردن اصول مطالعه
راه‌های زیادی برای مطالعه صحیح وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانید مطالعه خودتان را نیز تاثیرگذار کنید. لازم به ذکر است که آموزش تندخوانی بدون آموزش انواع مختلف روش‌های یادداشت برداری مخصوصا خلاصه نویسی به روش کرنل و روش‌های درک مطلب و… هرگز به یک آموزش تندخوانی کامل تبدیل نخواهد شد. دانستن هدف مطالعه از قبل می‌تواند به شما کمک کند که از درک مطلب خوبی برخوردار شوید. بهتر است که قبل از مطالعه برای پاسخ سوالی آن را آغاز کنید. همه این مطالب در روش SQ3R که یکی از روش‌های تندخوانی و اصول مطالعه صحیح است وجود دارد. این روش را می‌توانید با تکنیک‌های تندخوانی ترکیب کرده و درآخر یادداشت برداری نیز بکنید. در این صورت شما می‌توانید سرعت مطالعه تان را افزایش دهید.
هدف‌های مهم از پیش مطالعه به این صورت است:
- تعامل با مطالب و مباحث به صورت دوطرفه
- بالا بردن تمرکز هنگام مطالعه کردن
- بالا رفتن اعتماد به نفس در زمان خواندن کتاب
- هیجان یادگیری و یادگیری فعال به علت فعال شدن ذهن جستجوگر
دلایل کندخوانی
گفتیم که تندخوانی یکی از بهترین راه‌های افزایش سرعت مطالعه و کتاب خواندن است. همان‌طور که می‌دانید تندخوانی یک مهارت است. مهارت‌ها هم با هیچ عامل دیگری جز تمرین کردن بدست نمی‌آیند. برای اینکه تندخوانی را شروع کنیم باید اول دلایل کندخوانی را مورد بررسی قرار دهیم. کندخوانی عوامل مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم و توضیح می‌دهیم.
کلمه خوانی
کلمه خوانی یکی از بزرگ ترین دلایل کندخوانی محسوب می شود. شخصی که کندخوان باشد با هربار نگاه یا توقف چشمی، تنها می‌تواند یک کلمه را شکار کند. کلمه خوانی به غیر از اینکه سرعت مطالعه را به طرز عجیبی پایین می‌آورد، می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند کاهش درک و از دست دادن تمرکز شود. برای اینکه بتوانید با سرعت بالا مطالعه کنید باید بتوانید کلمه خوانی را با عبارت خوانی و جمله‌خوانی تعویض کنید. از همین لحظه به بعد سعی کنید که حوزه دیدتان را افزایش دهید و در هر توقفی که چشمتان دارد، بیش از یک کلمه را بخوانید.
با صدای بلند خواندن
برخی از دانش آموزان و افراد عادت دارند که هنگام مطالعه با صدای بلند کلمات و جملات را بخوانند. عموما وقتی از این افراد بپرسید که چرا با صدای بلند دارند مطالعه می‌کنند جواب مشترکی دارند، “اینجوری راحت‌تر حفظم میشه”. بلندخوانی یکی از عمده ترین دلایلی است که نمی توانید تندخوانی را یاد بگیرید. اما اغلب افراد بدون اطلاع و آگاهی از این مسئله با صدای بلند بلند درس می خوانند و مطالعه می کنند ولی نمی دانند که دقیقا همین موضوع باعث کاهش سرعت یادگیری خودشان می شود. اما ممکن است که سوال برایتان پیش بیاید که چرا بلند خواندن باعث کاهش یادگیری شود؟
سرعت تکلم تقریبا بین 150 تا 200 کلمه در دقیقه است. با این حساب وقتی افراد با مطالعه هر کلمه را به زبان میاورند نهایت بتوانند 200 کلمه را بخوانند. اما خب این سرعت برای درس خواندن واقعا پایین است و راندمان یادگیری را به شدت کاهش می دهد. گرفتن خودکار هنگام مطالعه باعث عدم تحرک فک شخص می شود. بنابراین انجام اینکار می تواند کاری کند که عادت بلندخوانی به مرور ترک شود. بنابراین اگر شما هم جزو افرادی هستید که باصدای بلند درس می خوانید بهتر است هنگام مطالعه از یک خودکار استفاده کنید تا کم کم این عادت را ترک کنید. استفاده از خودکار باعث می شود که عادت بلندخوانی در شما کم شود و به مرور حتی کاملا برطرف شود.
لب خوانی
مسئله لب خوانی شباهت زیادی به مورد بالایی یعنی بلندخوانی دارد. لب خوانی هم درست مانند بلندخوانی باعث کاهش سرعت مطالعه در شخص می‌شود و آن شخص نمی‌تواند در زمان مشخص به برنامه ریزی که برای درس‌هایش انجام داده است بپردازد.
برگشت چشم به عقب
این مورد برگشت چشم به عقب یعنی اینکه شما در حین مطالعه مدام به کلمات قبلی برگردید و دوباره به آن‌ها نگاهی بیندازید. برای مثال تصور کنید که درحال مطالعه یک صفحه کتاب هستید که تا نصفه‌های صفحه رسیده‌اید و مجدد به اول صفحه برمی‌گردید تا همان مطالب را بخوانید. البته این طور نیست که لزوما شما باید یک صفحه را بخوانید و به اول برگردید گاهی وقت‌ها شما حتی یک جمله را می‌خوانید و تا نصف جمله می‌روید و دوباره به اول جمله برمی‌گردید. این چرخه ممکن است درطول خواندن مطلبی به وفور برایتان اتفاق بیفتد. شما می‌توانید از یک نشانه برای درس خواندن استفاده کنید تا مشکلتان را برطرف کنید.
گم شدن بین خطوط
یکی از دلایل عدم مهارت تندخوانی گم شدن بین خطوط است. گم شدن بین خطوط باعث می‌شود که شما تمرکزتان را از دست دهید و سرعت مطالعه‌تان به طرز عجیبی کاهش پیدا کند. مشکل شما می‌تواند با استفاده از یک “خط بر” به طورکلی برطرف شود. انگشت اشاره شما بهترین خط بر است. با انگشت اشاره خط ها را دنبال کنید.
یک باور قدیمی و کهنه وجود دارد که می‌گوید خط بردن باعث کاهش سرعت مطالعه می‌شود و یک کار پایه و ابتدایی است. این قضیه باعث شده است که برخی خانواده‌ها فرزندانشان را از خط بردن منع کنند و اجازه نمی‌دهند از آن استفاده کنند. البته در مطالعه‌هایی که فوق حرفه ای هستند و سرعت‌های خیلی بالایی دارند دیگر نیازی به خط بر نیست. برای رسیدن به این مرحله که از خط بر استفاده نکنید باید آموزش‌های حرفه‌ای تندخوانی را بیاموزید.
درون خوانی
درون خوانی یکی از روش‌های غلط مطالعه است که سرعت مطالعه را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد. درون خوانی یک شیوه نادرست برای مطالعه است که موقع بچگی و هنگام یادگیری خواندن به ما آموزش داده‌اند. درون خوانی وقتی اتفاق میفتد که شما هنگام خواندن کلمات را با خودتان تکرار کنید. برخی از افراد اینکار را با لب خوانی و برخی دیگر با صوت انجام می‌دهند. اما روش بعضی دیگر از افراد بسیار زیرکانه و خلاقانه است. آن‌ها همان‌طور که دارند متن کتاب را با چشمشان دنبال می‌کنند، آن را در درون خودشان زمزمه می‌کنند.
وسواس مطالعاتی
برخی افراد و یا دانش آموزان به خاطر حساسیت و وسواس بالایی که دارند زمان زیادی را صرف خواندن و یادگیری مطلبی می‌کنند. از طرفی این موضوع می‌تواند باعث وسواس مطالعاتی شود که سرعت مطالعه را کند میکند و باعث عدم یادگیری آموزش تندخوانی می شود. این وسواس وقتی به وجود می آید که شخص در حال مطالعه یک پاراگراف و مطلب جدید باشد ولی ذهنش هنوز درگیر چندین صفحه قبل است و هنوز به آن فکر می کند. وقتی این حالت رخ دهد، فرد برای اینکه مطمئن شود که مطلب را یاد گرفته است مجدد به صفحات قبل برمی‌گردد. برگشتن به عقب برای مطالعه دوباره مطالب باعث می‌شود که ساعت مطالعه شما به صورت کاذب افزایش پیدا کند و کندخوانی در شما تقویت شود.
مطالعه با صدای بلند و راه رفتن
مطالعه با صدای بلند و راه رفتن یکی از عوامل عمده و تاثیرگذار روی عدم یادگیری آموزش تندخوانی است. در این روش فرد مجبور می‌شود انرژی زیادی را صرف مطالعه با صدای بالا و راه رفتن بکند.
نتیجه گیری
خیلی از افراد همیشه از اینکه برای انجام کارهایشان زمان کافی را ندارند ناراحت هستند. برای مثال شخصی به کتاب خواندن علاقه دارد ولی وقت لازم و کافی را برای مطالعه ندارد. اینجاست که مهارت تندخوانی به کمک ما می‌آید و به ما این فرصت را می‌دهد که حتی در هر شرایطی بتوانیم مطالعه خودمان را، هرچند کم؛ داشته باشیم.
ازطرفی فراگیری تکنیک تندخوانی و مهارت‌های آن باعث افزایش تمرکز و درک شما از مطالب می‌شود. این موضوع حتی روی رشد شخصیت فردی شما هم تاثیر می‌گذارد. تندخوانی مهارتی است که برای افرادی مانند دانشجویان و دانش‌آموزان اهمیت بیشتری دارد. زیرا این قشر از جامعه هرروز با حجم زیادی از کتاب‌ها سروکله می‌زنند و این تکنیک به آن‌ها کمک میکند در کنار کتاب‌های درسی بتوانند به مطالعه کتاب‌های دیگر هم برسند.
شما می‌توانید با تهیه دوره تندخوانی آکادمی بهترین شو، این مهارت را بیاموزید و کتاب‌های بیشتری را با درک بهتری بخوانید. همچنین اگر برای خواندن کتابی عجله دارید با مراجعه به صفحه خلاصه کتاب، از فراگیری محتوای کتاب مورد نظر خود لذت ببرید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.